แผ่นดินไหวคือภัยอะไร
Earthquake หรือ แผ่นดินไหว คือ ภัยพิบัติทางธรรมชาติที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงของทางธรณี พื้นแผ่นดินสั่นสะเทือนเนื่องมาจากการเคลื่อนตัวของเปลือกโลก หรือมีการปลดปล่อยพลังงานอย่างฉับพลัน เพื่อปรับความสมดุลเปลือกโลกให้มีความคงที่ ด้วยการระบายความร้อนหรือความเครียดที่สะสมออกมา
แผ่นดินไหว สาเหตุเกิดจากอะไร
เหตุการณ์แผ่นดินไหวมีสาเหตุหลัก ๆ 2 อย่างด้วยกัน ได้แก่
- เกิดจากธรรมชาติ : เนื่องจากการเคลื่อนที่ของแผ่นเปลือกโลกที่มีการขยายตัว คดโค้งโก่งตัวฉับพลัน หรือรอยเลื่อนมีการเคลื่อนไหวจนขาดออกจากกันจนเสียรูปทรง แล้วปล่อยพลังงานในรูปของคลื่นแผ่นดินไหว
- มนุษย์ : การกระทำและกิจกรรมของมนุษย์ จนส่งผลให้เกิดเหตุการณ์แผ่นดินไหวตามมา ได้แก่ การทดลองระเบิดปรมาณู การกักเก็บน้ำในเขื่อน การระเบิด การทำเหมืองแร่ เป็นต้น
ลักษณะการเกิดแผ่นดินไหวจะมีแบ่งออกเป็น 3 ช่วงด้วยกัน
- Foreshock หรือ แผ่นดินไหวนำ คือ แผ่นดินไหวขนาดเล็กที่จะเกิดขึ้นก่อนแผ่นดินไหวหลัก อาจเกิดถี่ ๆ ติดกันหลายครั้ง หรือเกิดขึ้นเพียงครั้งเดียวก็ได้
- Mainshock หรือ แผ่นดินไหวหลัก คือ แผ่นดินไหวที่มีขนาดใหญ่และรุนแรงสุดในช่วงนั้น
- Aftershock หรือ แผ่นดินไหวตาม คือ แผ่นดินไหวขนาดเล็กที่เกิดขึ้นหลังจากแผ่นดินไหวหลัก อาจเกิดขึ้นเพียงครั้งเดียว หรือเกิดขึ้นหลาย ๆ ครั้ง เหมือนแผ่นดินไหวนำ
ผลกระทบแผ่นดินไหว
ผลกระทบจากแผ่นดินไหวมีทั้งทางตรงและทางอ้อม เช่น เกิดสึนามิ ภูเขาไฟระเบิด แผ่นดินทรุด ดินยุบ ตึกอาคารถล่ม แก๊สรั่ว ไฟไหม้ ท่อระบายน้ำท่อประปาแตก ถนนขาด เส้นทางคมนาคมถูกตัดขาด โรคระบาด การสื่อสารขัดข้อง สูญเสียชีวิต ทรัพย์สินเสียหาย สุขภาพกายป่วย สุขภาพจิตแย่ และถ้าเป็นเหตุการณ์แผ่นดินไหวรุนแรง ทั้งเมืองอาจถูกทำลายลงในพริบตา
วิธีเอาตัวรอดเมื่อเกิดแผ่นดินไหว
- ตั้งสติ พยายามควบคุมสติเพื่อทบทวนวิธีการเอาตัวรอดในขั้นตอนต่อไปได้ อย่าตกใจจนมากเกินไป จะทำให้คิดหาช่องทางเอาตัวรอดไม่ได้
- อย่าวิ่งไป-มา หรือวิ่งเข้า-ออกอาคาร เพราะอาจได้รับบาดเจ็บได้
- ออกห่างจากประตู หน้าต่าง ระเบียง และหมอบอยู่ในส่วนของบ้านที่มีโครงสร้างแข็งแรง สามารถรับน้ำหนักได้มาก
- หากอยู่ในอาคารสูง รีบออกนอกอาคารให้เร็วและออกไปให้ห่างจากอาคารที่สุด เพื่อป้องกันอาคารถล่มใส่หรือสิ่งของหล่นทับ
- ห้ามใช้ลิฟท์ในทุกกรณี หากอยู่ในลิฟท์ขณะเกิดแผ่นดินไหว ให้รีบออกจากลิฟท์ทันที
- อยู่ให้ห่างจากเสาไฟ สะพาน ท่อ และสิ่งห้อยแขวนต่าง ๆ
- อย่าจุดไฟ หรือเทียน ไม้ขีดไฟ เพราะอาจมีแก๊สรั่วจากแรงสั่นสะเทือน จะทำให้เกิดประกายไฟได้
- กรณีอยู่ในรถหรือขับรถ ให้ออกจากตัวรถแล้วมานั่งก้มต่ำหรือนอนหมอบข้าง ๆ รถ จนกว่าการสั่นสะเทือนสงบนิ่ง
- ระวังการเกิด Aftershock แม้เหตุการณ์สงบแล้ว แผ่นดินหยุดไหวแล้ว แต่ยังต้องเฝ้าระวังที่อาจเกิด อาฟเตอร์ช็อคตามมาได้ จึงไม่ควรรีบเข้าใกล้อาคาร สถานที่สุ่มเสี่ยง รวมไปถึงการเข้าไปสำรวจสิ่งของในบ้านและอาคาร จนกวาจะได้รับการประกาศยืนยัน
- ระวัง สึนามิ สำหรับใครที่อยู่บริเวณชายหาด หรือพักอาศัยอยู่ในรัศมีใกล้ชายหาด ให้รีบออกจากบริเวณชายฝั่งและขึ้นไปอยู่บนที่สูงให้เร็วที่สุด
